مدل سازی و مدیریت منابع آب دشت لور اندیمشک با تأکید بر ارزیابی تغذیه مصنوعی جارمه

ایران از لحاظ اقلیمی جز مناطق خشک و نیمه خشک دنیا می¬باشد و قسمت اعظم آب آشامیدنی و کشاورزی مورد نیاز خود را از اعماق زمین استحصال می¬کند. مدیریت تغذیه بعنوان یکی از مباحث مهم منابع آب¬ زیرزمینی، تکنیکی پایدار و نوظهور است و انتظار می رود بسیاری از مشکلات منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک از جمله ایران را حل نماید. تغذیه مصنوعی آبخوان¬ها به عنوان راهبردی برای تقویت، توسعه منابع آب زیرزمینی و جبران زیان¬های وارده به آن¬ها جهت ذخیره¬سازی به شمار می¬آید. ارزیابی تاثیراین طرحها بر آبخوان¬ها ضرورت دارد، زیرا اگر نتایج مثبت باشد اجرای این پروژه ها افزایش خواهند یافت. در این راستا مدل¬های پیشرفته آب¬های زیرزمینی، به علت پیچیدگی سیستم¬های طبیعی و طاقت فرسا بودن مراحل کار، ابزارهای مناسبی برای توصیف و آنالیز سیستم¬ها، مدیریت و ارزیابی آبخوان¬ها می¬باشند. منطقه مطالعاتی دشت لور قسمتی از دشت دزفول- اندیمشک با مساحتی حدود 280 کیلومتر مربع است که در حوضه آبریز رود دز و در شمال شهرستان اندیمشک قرار گرفته است. هدف اصلی این تحقیق شبیه¬سازی آبخوان دشت لور با استفاده از کد modflow در نرم افزار gms، و استفاده از آن به منظور مدیریت این آبخوان و ارزیابی پروژه پخش سیلاب جارمه واقع در شمال اندیمشک می¬باشد. برای این منظور، ابتدا منطقه مورد مطالعه شبکه¬بندی گردید و شرایط مرزی و اولیه مشخص شد. سپس مدل در دوره زمانی مهر 1388 تا شهریور 1389 در حالت نا ماندگار طی 12 دوره تنش واسنجی شد. پس از بهینه¬سازی پارامترهای هیدروژئولوژیکی، مدل برای دوره زمانی مهر 1389 تا اسفند 1389 صحت سنجی گردید. پس از واسنجی و صحت سنجی و اطمینان از توانایی مدل در شبیه-سازی شرایط واقعی آبخوان، از آن به عنوان ابزار مدیریتی استفاده شد. نتایج برای سناریوهای مختلف مدیریتی نظیر ارتباط آبخوان دشت لور و رودخانه دز، پیش¬بینی وضعیت آبخوان در شرایط خشکسالی و ترسالی، افزایش 10% دبی پمپاژ، کاهش 25% دبی پمپاژ و ارزیابی تغذیه مصنوعی جارمه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از بیلان آبی در سال تهیه مدل (89-88) نشان دهنده منفی بودن بیلان آب زیرزمینی دشت لور به میزان 7456831- میلیون متر مکعب در سال می¬باشد. نتایج مدل آبهای زیرزمینی دشت لور نشان می دهد که تغذیه مصنوعی علاوه بر افزایش تراز سطح ایستابی، توانسته است بیلان منفی را کاهش دهد و از این طریق به بهبود بیلان آبخوان کمک نماید.